Αποδυναμώνοντας τη σύζευξη,

Απολογισμός και «ιδέες» μια ΥΠΠΟΤονικής χρονιάς

Όπου, αναπάντεχα, το ζήτημα της ταυτότητας ενσκήπτει στην πολιτική σκηνή 1. Στη φύση, στην κοινωνία, στις συνειδήσεις.

1. The Athens Dialogues
2. Από την μια οι ενεργειακές εταιρίες παρουσιάζονται ισχυρές κεφαλαιακά και ανθεκτικές απέναντι στην κρίση.
3. 26 καφές αδυνατίσματος
4. Ερντογάν και Τουρκοκύπριοι
5. Μοιραστείτε στο twitter Οι πορείες του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης AKP και των Τουρκοκυπρίων συναντήθηκαν σε ένα σταυροδρόμι το οποίο μπορεί να θεωρηθεί ως ιστορικό σημείο καμπής.
6. One moment, please

Mαζί λοιπόν με τα έμβια όντα, τα προϊόντα του νου μεταλλάσσονται συνεχώς. Είτε υπό την πίεση του περιβάλλοντος, είτε υπακούοντας σε αόρατες νομοτέλειες, οι λέξεις, οι βεβαιότητες και τα ερωτήματα κινούνται ακατάπαυστα, επιταχύνοντας ή επιβραδύνοντας τους ρυθμούς τους, προχωρώντας, οπισθοχωρώντας ή και επιχειρώντας απρόβλεπτα άλματα κατά μήκος διαδρομών που δεν έχουν απόληξη ή προορισμό.

Συνδέεται η άνοδος της ακροδεξιάς με την ενίσχυση της καταστολής στη Γαλλία;

Αποδυναμώνοντας τη σύζευξη την άποψη αυτή λοιπόν, η «ιστορική επιλογή» των ιδεών δεν διαφέρει από τη «φυσική επιλογή» των ειδών. Ως προϊόντα μιας συνεχούς «επιβιωτικής» διαπάλης ανάμεσα σε αντίθετες ροές και ροπές, οι μεταλλάξεις θα αποκρυσταλλωθούν μόνον εκ των υστέρων και εκ του αποτελέσματος. Η αντοχή των πραγμάτων και των νοημάτων στο χρόνο δεν μπορεί λοιπόν να είναι προδιαγεγραμμένη.

Την ίδια στιγμή που το ήδη υφιστάμενο τείνει να αναπαράγεται ατόφιο, το νέο καλείται να υπερνικήσει τις δυνάμεις της αδράνειας, τις «κοινωνιολογικές βαρύτητες» και τους εξωτερικευμένους νοηματικούς αυτοματισμούς που ενεργοποιούνται στους κόλπους όλων των σημασιακών τάξεων.

Κανένα σύστημα νοημάτων και αξιών δεν ανατρέπεται αυτοβούλως. Σε διαρκή εγρήγορση, οι κατεστημένες ιδέες τείνουν πάντα να αμύνονται ενάντια σε κάθε αποδυναμώνοντας τη σύζευξη εισβολέα. Κάθε κοινωνία εκτρέφει τις δικές της αντιστάσεις και τους δικούς της τρόπους χειρισμού των «καινών δαιμονίων». Από την άποψη αυτή λοιπόν, το κύριο ίσως χαρακτηριστικό που διακρίνει την εποχή μας από όλες τις προηγούμενες είναι οι τρόποι αντιμετώπισης του εν γένει νέου. Είναι γεγονός ότι όλο και περισσότερο, οι τρέχοντες νοηματικοί αυτοματισμοί υπονομεύονται, οι ιδεολογικές σταθερές αποδυναμώνονται και οι βεβαιότητες αποκαθηλώνονται δίχως αντιστάσεις.

Η πολιτική του Υπουργείου Παιδείας για τα Επαγγελματικά Λύκεια

Μέσα σε μια νύχτα, ολόκληρα συστήματα ιδεών μπορούν πια να αποδομούνται και να αναδομούνται. Παίρνοντας ίσως κατά γράμμα, παρερμηνεύοντας και προσαρμόζοντας τον Αρτύρ Ρεμπώ στα γήινα μελήματά τους, il faut à tout prix être moderne oι άνευ όρων ζηλωτές του «εκσυγχρονισμού», της «επικαιροποίησης» και της «καινοτομίας» που δεν περιορίζεται φυσικά στα προϊόντα της αποδυναμώνοντας τη σύζευξη και της τεχνολογίαςαναγορεύουν το νέο σε φετίχ.

Έτσι, οι νοηματικές κατασκευές φαίνεται να απαλλάσσονται οριστικά από τους εσωτερικευμένους ψυχαναγκασμούς της «αιώνιας επανάληψης του ιδίου». Ανεξάρτητα από το περιεχόμενο τους, οι καινούργιες ιδέες αυτοπροτάσσονται πλέον ipso jure ως υπερέχουσες των παλαιών. Από τη στιγμή που οι λέξεις καλούνται όχι να αναπαραστήσουν αλλά να υπηρετήσουν τις δυνάμεις της αλλαγής, η επιστημολογία προικίζεται με τη δική της ιδιότυπη «πολιτική ορθότητα».

Η ΕΠΙΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ: «ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ» ΚΑΙ «ΔΙΑΦΟΡΕΣ» ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ

Σαν κεραυνός εν αιθρία και σε ευθεία αντιδιαστολή με τις νοηματικές συνήθειες που οριοθετούσαν ως τώρα το πολιτικό τοπίο, η αυτονόητη μέχρι σήμερα «διαφορά» ανάμεσα στους ανθρώπους αναδεικνύεται σε άμεσο νοηματικό διακύβευμα. Με αυτήν την έννοια, η κατακλυσμική προβολή του αιτήματος για «συλλογική αναγνώριση», η συζήτηση για το «ατομικό δικαίωμα στη διαφορά» και το ζήτημα του «πολυπολιτισμού» αναγγέλλουν μιαν ιδεολογική καμπή με άδηλες, ίσως και απροσμέτρητες προεκτάσεις. Από τη στιγμή που η αξία «διαφορά» αντικαθιστά την αξία «ομοιογένεια» και η αξία «πολυπολιτισμός» την αξία «μονοπολιτισμός», τίθεται υπό αίρεση το σύνολο των συντεταγμένων της κοινωνικής οργάνωσης.

Ως φορέας των θεσπισμένων και αναπαλλοτρίωτων ατομικών δικαιωμάτων του, το άτομο πρέπει επιπλέον να μπορεί να προικίζεται με το « πρόσθετο » δικαίωμα αποδυναμώνοντας τη σύζευξη προσδιορίζει την «ταυτότητά» του και να διεκδικεί τη «διαφορετικότητά» του.

Ακόμα λοιπόν και αν οι μεταλλαγές αυτές δεν μεταφράζονται σε άμεσες κανονιστικές ρυθμίσεις, η διαφορά «κλίματος» είναι χαρακτηριστική μιας νέας εποχής.

Όλα συμβαίνουν ως εάν η αποστασιοποιημένη «υπαρξιακή αβεβαιότητα» της «μακάριας» στο σημείο αυτό νεωτερικής κοινωνικοπολιτικής σκέψης καλείται να δώσει τη θέση της στην εκ των άνω μεθοδεύσιμη και τυποποιήσιμη « υπαρξιακή βεβαιότητα» της αφετηριακής ετερότητας όλων των ατόμων.

Εντελώς αναπάντεχα λοιπόν, το ζήτημα της ταυτότητας φαίνεται να πολιτικοποιείται. Δεν προτίθεμαι όμως να προσεγγίσω τις πολυδιάστατες φιλοσοφικές και ηθικές προεκτάσεις του ζητήματος.

Θα εστιάσω την προσοχή μου στον καινοφανή πολιτικό λόγο για την «ταυτότητα» και τη «διαφορά» ως ιστορικού συμπτώματος των καιρών, ως απλού δηλαδή «ρηματικού γεγονότος». Πράγματι, πιστεύω- και αυτή είναι η αφετηρία του διαβήματός αποδυναμώνοντας τη αποδυναμώνοντας τη σύζευξη αυτού- ότι, ανεξάρτητα από τις σύνθετες αξιακές του παραμέτρους, πίσω από τη νεόκοπη ενασχόληση με το ζήτημα της «ετερότητας», την ελευθερία της «πολιτιστικής επιλογής», τις «συλλογικές ταυτότητες», τα «αιτήματα αναγνώρισης» [1] και το «δικαίωμα στη διαφορά» κρύβονται βαθύτερα ιστορικοκοινωνικά αίτια που σχετίζονται με τη διάχυτη κοινωνική απορία, ή και την προϊούσα αμηχανία, μπροστά στις ραγδαία μετατοπιζόμενες ιστορικές λειτουργίες του κοινωνικού Όλου και του Κράτους.

Έτσι, θεωρώ πως δεν μπορεί να είναι τυχαίο ότι η πάνδημη αποδυναμώνοντας τη σύζευξη του περί ταυτοτήτων λόγου αναδεικνύεται ταυτόχρονα και παράλληλα προς την προϊούσα εξασθένιση της ιδεολογικής συνοχής και της νοηματικής αρτιότητας των συμπηγμένων φιλελεύθερων κοινωνιών και σε μια συγκυρία όπου αναθεωρούνται εκ βάθρων όλες οι παραδοσιακά ισχύουσες παραστάσεις για τη σχέση του ατομικού με το συλλογικό, του εθνικού με το υπερεθνικό, του πολιτικού με το πολιτιστικό, και, ευρύτερα, του ατόμου με το κοινωνικό του περιβάλλον.

Με αυτήν την έννοια, το «δικαίωμα» στη διαφορά είναι αναπόσπαστα δεμένο με την ανασημασιολόγηση των όρων διαφοροποίησης των ανθρώπων μέσα στην κοινωνία.

Όνειρα, οράματα και προφητικές διηγήσεις στα ιστορικά έργα της ύστερης βυζαντινής εποχής

Από τη στιγμή λοιπόν που οι θεμελιώδεις παραστάσεις για τη θέση του ανθρώπου στο ν κόσμο, και μαζί με αυτές οι όροι κατανόησης της ιδέας της «κοινωνίας» ως δεδομένης και αυτονόητης πολιτιστικής ενότητας βρίσκονται υπό αναθεώρηση, το ίδιο θα πρέπει να συμβαίνει και σε ό,τι αφορά τους όρους που περιβάλλουν την ανθρώπινη αυτογνωσία.

Αν θεωρήσουμε πως ισχύει η ρήση του Γκάνταμερ ότι «περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, το κατανοείν συνιστά γίγνεσθαι και παράγει ιστορία», [2] βρισκόμαστε ίσως σε σημείο καμπής.

Είναι γεγονός αποδυναμώνοντας τη σύζευξη σε όλον τον κόσμο, τα οριοθετημένα, «κλειστά» και νοηματικά συμπαγή κοινωνικο-πολιτιστικά σώματα φαίνεται να δίνουν τη πώς να κάνετε δίαιτα για να χάσετε βάρος τους σε ολοένα και πιο «ανοικτές», «ρευστές» η και ακανονάρχητες μορφές κοινωνικής οργάνωσης και συσσωμάτωσης. Η φαντασιακή συνοχή, η διαχρονική σταθερότητα και η αυτονόητη νοηματική οριοθέτηση όλων αυτών των «Όλων» και μαζί τους των μεγάλων εκλογικευτικών κατασκευών τίθενται σε αμφισβήτηση.

Ανεξάρτητα από τα πολιτικά της συμφραζόμενα, η εμβληματική φράση της Μάργκαρετ Θάτσερ «δεν υπάρχει κοινωνία, αλλά μόνον άτομα» σηματοδοτεί την έλευση μιας νέας περιόδου όπου στη θέση αποδυναμώνοντας τη σύζευξη ενός φαντασιακά δεδομένου και «αντικειμενικά» οριοθετήσιμου συνόλου στους κόλπους του οποίου γεννιέται και ζει το κάθε άτομο, τοποθετείται ένα ρευστό σύστημα πολλών εναλλακτικών κοινωνικών, πολιτικών και πολιτισμικών δεδομένων και συσσωματώσεων.

Από την άποψη αυτή λοιπόν, αποδυναμώνοντας τη σύζευξη και οι παραδοσιακές μορφές νοσταλγίας, έτσι και οι κοινωνίες που τις εξέτρεφαν δεν μπορεί πια να είναι αυτές που ήσαν. Βυθισμένα σε έναν άκρατο πλέον ατομοκεντρισμό, διαποτισμένα από τις διάχυτες αντικρατιστικές και αντιεθνικιστικές ιδέες και διαβρωμένα μέσα από την υπερπροσφορά εναλλακτικών ή και αντιφατικών σημάτων, συμβόλων και επιλογών, τα κατά παράδοσιν αυτοτελή και αυθύπαρκτα κοινά συμβολικά συστήματα έχουν πάψει να αντιμετωπίζονται ως συγκροτημένες εστίες παραγωγής σταθερών και αμετακίνητων νοημάτων και σημασιών.

Χαρακτηριστικά, όλοι οι συμπηγμένοι ιδεολογικοί μηχανισμοί που ήσαν μέχρι σήμερα επιφορτισμένοι με την εξασφάλιση της λειτουργικής και πολιτιστικής ομοιογένειας και αποδυναμώνοντας τη σύζευξη κανονιστικής αυτοτέλειας των κοινωνιών αποδυναμώνονται, κατατέμνονται, αποφορτίζονται και «από-δημοσιοποιούνται».

Εισερχόμαστε έτσι πλησίστιοι στον αστερισμό μιας οικουμενικής ρευστότητας, μιας έρπουσας κρίσης σημασιών και μιας προϊούσας απροσδιοριστίας. Είναι ολοένα και πιο δύσκολο να αξιολογούμε την αντικειμενική ιστορική δυναμική της πραγματικότητας και την ίδια στιγμή να αποκωδικοποιούμε τη σημασία και τα όρια της πληροφόρησής μας για τα γεγονότα.

Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής είναι να συνεισφέρει με νέα επιστημονική γνώση στην φυσική κατανόηση των ΜΟΣ και των μηχανισμών σύζευξης της ηλεκτρικής ενέργειας των κεραυνών, που εκλύεται υπό την μορφή ημι-ηλετροστατικών και ηλεκτρομαγνητικών παλμών, στην ανώτερη ατμόσφαιρα και την κατώτερη ιονόσφαιρα. Η διερεύνηση των ΜΟΣ γίνεται μέσω της ανάλυσης των ταυτόχρονων αποτελεσμάτων της δράσης της ηλεκτρικής ενέργειας στο ιονοσφαιρικό πλάσμα.

Ακόμα λοιπόν και αν επιδιώκουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, δεν ξέρουμε πώς, από πού και με ποια εργαλεία πρέπει να αρχίσουμε να κατανοούμε τα αντικείμενα της αλλαγής, του πόθου και της ίδιας της στράτευσης. Η «νέα τάξη πραγμάτων και ιδεών» χαρακτηρίζεται από την προϊούσα απομείωση της ανακουφιστικής αίσθησης του «ανήκειν» σε ένα δεδομένο, σταθερό και συνεκτικό κοινωνικό Όλο. Όλο και λιγότεροι είναι εκείνοι που αναζητούν την κάλυψη των βιοτικών, ιδεολογικών και υπαρξιακών τους κενών στο πλαίσιο της δεδομένης συλλογικής οντότητας στην οποία βρέθηκαν ενταγμένοι όπως όλο και λιγότεροι είναι αυτοί που αντλούν παρηγοριά και παραμυθία στους κόλπους ενός αποδυναμώνοντας τη αποδυναμώνοντας τη σύζευξη «όχλου» μέσα στον οποίο θα μπορούσαν ίσως να διυλίσουν τις ενορμήσεις τους και να χειριστούν ή και να υπερβούν τον εγγενή πανικό τους [3].

Ακόμα και αν δεν άγονται να «υπερτιμήσουν τη δύναμη των προσωπικών τους επιθυμιών και των ψυχικών τους ενεργειών», [4] ακόμα και αν «φοβούνται» την ελευθερία που τους προσφέρεται, [5] τα άτομα εγκαλούνται πλέον να αναζητούν υπεύθυνα και για δικό τους λογαριασμό τις δικές τους αξίες και τα δικά τους νοήματα, να ονομάζουν και να αποονομάζουν τα πράγματα και τον κόσμο με τους δικούς τους όρους, να διαγράφουν τις δικές τους στρατηγικές και να επιδιώκουν τις δικές τους «λύσεις» στα ατομικά τους προβλήματα.

Μέσα από αποδυναμώνοντας τη σύζευξη πολλαπλά και ανταγωνιστικά μηνύματα που προσφέρονται αφειδώς «έξω» από συγκροτημένα «δημόσια» δίκτυα παραγωγής νοημάτων και συμβόλων, τα φάσματα των ατομικών επιλογών διευρύνονται. Αυτό ακριβώς είναι το δέλεαρ της ελευθερίας. Το γενικής χρήσεως «φάρμακον» που διανέμεται σε όλους αντλεί την απαράμιλλη ισχύ του από το γεγονός ότι όπως και η πίστη δεν μπορεί ούτε να επιβεβαιωθεί ούτε να διαψευσθεί. Εις πείσμα των φαινομένων λοιπόν, η διεύρυνση των πεδίων της ατομικής ελευθερίας δεν συνεπέφερε την περαιτέρω απογύμνωση της μαγικής σκέψης, αλλά τον αναπροσανατολισμό της.

Εάν η Τουρκία δεν αναγκαστεί να αποχωρήσει από την κυπριακή ΑΟΖ εντός των επόμενων λίγων βδομάδων, οι στρατηγικοί της στόχοι θα αρχίσουν να παίρνουν σάρκα και οστά: παρεμπόδιση εκμετάλλευσης του υποθαλάσσιού μας πλούτου, δημιουργία γκρίζων ζωνών, νέων τετελεσμένων, «νέων πραγματικοτήτων» και συμπερίληψη του θέματος των υδρογονανθράκων στην ατζέντα των συνομιλιών. Ήδη η προπαγάνδα της Αγκύρας εστιάζεται στο θέμα του διαμοιρασμού του φυσικού αερίου. Η πειρατική επίθεση και ο εμβολισμός της Νοτιοανατολικής Μεσογείου από τον τουρκικό στόλο αποτελεί το πρώτο βήμα στον στρατηγικό σχεδιασμό της Τουρκίας γι' αναβάθμιση του ρόλου της στην περιοχή και παράνομη εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ. Η κίνηση της Τουρκίας αποτελεί αποδυναμώνοντας τη σύζευξη εφαλτήριο, την πλατφόρμα για υλοποίηση των νέων επεκτατικών, γεωστρατηγικών της στόχων.